Šta je autizam?
Autizam je razvojni poremećaj sa simptomima koji se javljaju u prve tri godine života. Formalni dijagnostički naziv je poremećaj autističnog spektra. Reč “spektar” ukazuje na to da se autizam pojavljuje u različitim oblicima s različitim nivoima ozbiljnosti. To znači da svaki pojedinac s autizmom doživljava svoje jedinstvene snage, simptome i izazove.
Komorbidna stanja koja se često povezuju s autizmom uključuju Fragile X, alergije, astmu, epilepsiju, bolest crijeva, gastrointestinalne/probavne poremećaje, perzistentne virusne infekcije, PANDAS, poremećaje hranjenja, anksiozni poremećaj, bipolarni poremećaj, ADHD, Touretteov sindrom, OKP, disfunkciju senzorne integracije, poremećaji spavanja, imunološki poremećaji, autoimuni poremećaji i neuroinflamacije.
Statistički podaci
Poslednjih godina smo bombardovani brojkama vezanim za epidemiju, naviknuti na broj zaraženih, umrlih, vakcinisanih. Pored korone, postoje I druge epidemije. Jedna od njih je epidemija autizma.
Trenutno su nam pored aktuelnih brojki američkog CDCa (1 u 44 dece), a koja se brojka odnosi na decu 2010. godište i starije, dakle ne na one rodjene u zadnjih 6 godina, na raspolaganju i druge statistike.
Jedna od njih je statistika američke države Nju Džerzi. Kao najpogođenija savezna država, ona beleži procenat od 1 u 32 (i dalje, deca školskog uzrasta). Poređenja radi, ovom momentu (septembar 2021) procenat ljudi do sada zaraženih Covid-19 virusom u svetu je 1 u 35. Dakle, Nju Džerzi ima veći problem sa autizmom nego svet sa korona virusom.
Međutim, ima i gore. Severna Irska, 1 u 22. Da li je u pitanju „bolja dijagnostika“? Uzevši u obzir da je prosečno čekanje u Severnoj Irskoj na prvu konsultaciju za dijagnozu 846 dana, ne čini se verovatnim. Takođe, ova brojka se odnosi na decu stariju od 4 godine u teoriji, ali u praksi, s obzirom na dužinu čekanja na dijagnozu, govorimo verovatno o deci starijoj od 6. Mlađa populacija dakle krije još gore brojke.
Nekoliko naučnika i organizacija širom sveta se bavilo projekcijama budućih stopa autizma među decom. Mada su u pitanju renomirani stručnjaci, njihovi radovi bivaju napadnuti. Niko ne želi da čuje da će vrlo uskoro nekoliko desetina posto dece imati autizam. Stoga nećemo navoditi ove studije, već ćemo predstaviti grafike dosadašnjeg razvoja, oko kog nema rasprave, recimo ovaj iz Kalifornije koji pokazuje broj obolelih od autizma po godini rođenja, 1960-2014.:
U regionu ne postoji registar osoba obolelih od autizma, i brojke nisu poznate. Iz prakse se da videti da gotovo više nema odeljenja bez deteta sa autizmom u školi, dok pored toga imamo i specijalne škole, koje nemaju dovoljne kapacitete, pa i smeštaj u domovima za posebno teške slučajeve. Nemamo razloga da se nadamo da ćemo drugim putem nego Nju Džerzi ili Severna Irska.
2019. godine je objavljena možda najznačajnija studija o autizmu do sad. Patolog Matthew P. Anderson sa Harvarda je koristeći banku mozgova koja se zove Autism BrainNet našao konkretnu imunološku patologiju koja je odlikovala preko 65% mozgova osoba sa autizmom, spram kontrolne populacije mozgova osoba koje nisu imale autizam. Studije koje ukazuju na imunološku podlogu autizma su brojne.
Nalazimo se u momentu u kom nauka počinje da razume autizam više kao imunološki problem nego psihijatrijski.
I za kraj, jedna specijalna brojka: 39,5. To je prosečan životni vek osobe sa autizmom po studiji stručnjaka sa renomiranog Karolinska Instituta, koja je obuhvatila 27000 osoba sa dijagnozom i kontrolnu populaciju od 2.5 miliona pojedinaca iz opšte populacije. To je mlađe nego što je 95% žena kad dobiju dijagnozu raka dojke. Osobe sa autizmom žive, u proseku, nekoliko decenija kraće nego osobe koje imaju HIV (uz terapiju).
